1. Buğday Tarımında Gübreleme

Kışlık ekmeklik buğday (Triticum aestivum L.)  tarımında, birim alandan yüksek verim ve kaliteli ürün elde etmek için en önemli faktörlerden biri bilinçli bir azotlu gübreleme yapılmasıdır. Bilinçli gübreleme yapmak için üreticiler, mutlaka tarlalarından usulüne uygun alacakları toprak örneklerini ilgili bakanlıkça yetkilendirilmiş en yakın bir toprak analiz laboratuarında analiz yaptırmalıdırlar. Bu yapılan analiz sonucuna göre tarla toprağının ihtiyaç duyduğu besin maddelerini içeren gübreler uygun zamanda, dozda ve yöntemle toprağa verilmelidir.

Buğday yetiştiriciliğinde, örneğin Trakya bölgesinde dekardan 600 kilogramın üzerinde verim alabilmek için, dengeli bir gübreleme programı ile dekara 12-15 kg arası saf azot dozu yeterli olmaktadır. Toprak analizi sonucuna göre ihtiyaç varsa, fosforlu ve potasyumlu gübreler topraktan kolay yıkanmadığı için ekimle veya ekimden hemen önce toprağa verilmelidir. Buna karşın azotlu gübreler in topraktan yıkanmaması için iki veya üçe bölerek toprağa verilmesi daha uygundur. Azotun birinci kısmı ekimde,  ikinci kısmı şubat ayı içinde bitkilerin kardeşlenme devresinde ve son üçte birlik kısmı da nisan ayı başında bitkilerin sapa kalkma dönemi başlangıcında tarlaya serpme suretiyle verilmesi uygundur.

 

2. Ekim Öncesi Gübrelemesi 
 

Buğday tarımında ekim öncesi, tohum yatağı hazırlığı sürecinde azotlu gübrenin 1/3’ü serpme olarak tarlaya verilip daha sonra goble disk veya yaylı tırmık ile toprağa karıştırılabilir. Ancak buğday ekiminin modern üniversal (kombine) ekim makinaları ile yapılması, gübrenin toprak altına tohumun 5 santim yanına banda verilmesini sağladığından serpme uygulamaya göre ekonomik bakımdan daha tasarruflu ve etkili olan bir yöntemdir.

Bu nedenle tarlaya buğday ekim öncesi toprağa karıştırmak suretiyle veya kombine ekim makinası ile banda mümkünse toprak analiz sonucuna göre, ihtiyaç duyulan azotun üçte biri; örneğin 18N-46P-0K (DAP) veya çinko katkılı (20N-20P-0K +%1 Zn) veya 10N.25.5P+(%5 CaO)+(%15 SO₃) kompoze gübrelerden herhangi biri ile dekara 20-25 kg arası verilebilir.

 

2.2. İlk Bahar Üst Gübrelemesi
 

üst gübreyi kardeşlenme ortasında, ikinciyi ise hemen sapa kalkma dönemi öncesi verebilirler.

Buğday bitkisi yetişme döneminde, ihtiyaç duyduğu azot besin maddesinin %70’den fazlasını topraktan kökleriyle kardeşlenme ile süt olum dönemi arasında almaktadır. İlkbaharda buğday bitkisinin kritik gelişme dönemlerinde, tarlaya tavsiye edilen form ve dozlarda üstten serpme olarak azotlu gübreleme yapılması, dekardan alınan ürününün verim ve kalitesinin artması üzerine önemli etki yapmaktadır.  
            Buğdaya kardeşlenme döneminde verilecek ilk azotlu gübre şubat ayı içinde üre (%46 N) formunda bir dekara 10-12 kg arası serpme olarak uygulanabilir.
Buğdaya sapa kalkma öncesi verilecek azotlu gübre uygulamasının son üçte birlik kısmı, mart ayı sonunda bitkilerin kaleme diğer bir deyişle sapa kalkma öncesi amonyum nitrat (%33 N) formunda olmak üzere 15-20 kg/da arası tarlaya serpme olarak verilmesi uygundur.  

 

3. Buğdayda Gübre Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Hususlar
 

Bazı yıllar, ilkbaharda nisan ve mayıs ayları kurak geçebilir. Bu nedenle ikinci üst gübre miktarı çok fazla verilmemelidir. Aşırı azotlu gübre kullanımında,  fazla azottan dolayı çok gelişen bitkinin su tüketimi artar ve topraktaki suyu ekonomik kullanamaz, kısa sürede bitkilere faydalı su tükenir ve buğdayda gübre yakması olur.

Birim alandan fazla ürün almak için gereğinden fazla azotlu gübre kullanılması buğday bitkilerinde kök, külleme ve pas hastalıkları ile yatmaya neden olur.
            Buğday tarımında üst gübrelemeyi iki defada yapan üreticiler ilk gübrelemede üre, ikinci gübrelemede %33 azot (N) içeren amonyum nitrat gübresi kullanabilirler.

Üst gübrelemede dikkat edilecek önemli diğer bir konuda, meteorolojik tahminlere göre hareket edip,  buğday tarlasına serpme olarak üst gübreyi, beklenen yağmurlardan bir kaç gün önce verilmesidir. 

 Buğday tarlasına üst gübre uygulandıktan sonra 5-10 gün yağmur yağmaz ve havalar güneşli olursa üre (%46 N) gübresinden büyük ölçüde azot kaybı amonyak (NH3) formunda olur ve gübrenin etkisi büyük oranda azalır. Buna karşın üst gübre uygulaması olarak  %33 N amonyum nitrat ve CAN gübreleri (%26 N) kullanıldığında kayıplar üre gübresi kadar fazla olmaz. Bunun için özellikle mart sonu nisan ayı başında ikinci üst gübrelemede üre gübresi kullanımından kaçınılmalıdır.

 

4. Sonuç
 

Buğday tarımı yapan üreticilerimiz, dekardan yüksek ve kaliteli ürün almak için tavda iyi toprak hazırlığı, zamanında ekim, doğru gübreleme, yabancı otlar, zararlılar ve hastalıklar ile bilinçli bir mücadele yapması gerekir. Buğday tarımında bitkilerin ihtiyaç duyduğu besin maddeleri dengeli ve ekonomik bir gübreleme programıyla karşılanmalıdır.

Azotlu gübreler aşırıdan kaçarak, yer altı ve yer üstü su kaynaklarını kirletmeden ekonomik optimum seviyede bitki için uygun devrelerde tarlaya verilmelidir. Azotlu gübrelerin topraktan yıkanmasının önüne geçilmesi için üçe bölünerek ekimde, kışın kardeşlenmede ve havalar ısınınca buğday bitki gelişmesinin çok hızlı olduğu ilkbahar döneminde tarlaya serpme usulü uygulanmalıdır. Buğday yetişme döneminde görülebilecek azot bitki besin maddesi noksanlıklarını düzeltmek için ilgili toprak analiz laboratuarları ve uzmanlara danışarak, güvenilir firmalardan temin edilecek ruhsatlı yaprak gübreleri tavsiye edildiği şekilde kullanılmalıdır.

 

 

 

KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ içerisinde yüzlerce organik ve kimyasal gübrelere ait, İMALAT FORMÜLLERİ ve ÜRETİM YÖNTEMLERİ mevcuttur. Bu ansiklopedi içerisindeki kimyasal ve organik gübreleri, hiçbir teknik makine kullanmadan ve hiçbir teknik destek almadan tek başınıza imal edebilirsiniz.


 

GÜBRE ÜRETİMLERİ

VE

İMALAT FORMÜLLERİ



Herhangi bir organik gübre üretimi düşünüldüğünde ve bu konuda kaynak arandığında ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ sizler için iyi bir gübre üretim kaynağı olabilir. ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİiçerisinde yüzlerce organik gübrelerin ÜRETİM FORMÜLLERİ ve İMALAT TEKNİKLERİ mevcuttur.



Herhangi bir kimyasal gübre üretimi düşünüldüğünde ve bu konuda kaynak arandığında KİMYASAL  GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ sizler için iyi bir gübre üretim kaynağı olabilir. KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ içerisinde yüzlerce kimyasal gübrelerin ÜRETİM FORMÜLLERİ ve İMALAT TEKNİKLERİ mevcuttur.




Organik ve kimyasal gübrelerde kullanılan hammaddelerin fiziksel ve kimyasal özellikleri,kimyasal formülleri, nerede ve nasıl kullanıldığı ve ne içerisinde çözündüğüne ait, geniş bilgi ve kaynağı TARIM HAMMADDELERİ ANSİKLOPEDİSİ içerisinde bulabilirsiniz.


ORGANİK GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ ve KİMYASAL GÜBRELER ANSİKLOPEDİSİ herkesin çok kolay anlayabileceği ve herkesin çok rahat kullanabileceği sade bir dille yazılmıştır.Bu ansiklopediler yardımı ile kendi gübrenizi kendiniz üretebilir veya gübre üretiminde mevcut işlerinizi geliştirmede sizlere yol gösterici olabilir.

 

 

 

 

PROPER KİMYA