MAKALELER / PESTİSİTLER VE ETKEN MADDELER / FORMÜLASYONLARI
1. Klorlanmış hidrokarbonlar: Klorlanmış hidrokarbonlar, çeşitli hidrokarbonların % 37-67 oranında klorlanmasından elde edilir. Bu grup pestisitler kararlı bileşiklerdir ve çok kullanılmalarının yanı sıra doğal şartlarda yıkıma da dayanıklı olmasından dolayı çevre kirliliği açısından son derece önemlidir. kimyasal yapılarına göre 3 grupta toplanırlar.
1. DDT(diklorodifeniltrikloroetan) grubu: DDT ve türevleri
2. BHC (benzenhekzaklorür) grubu: Lindan ve izomerleri
3. Siklodien grubu: Aldrin, heptaklor, endrin.
Klorlanmış hidrokarbonlu pestisitler bitkilerde ve toprakta uzun süre kalabilmekte, tek uygulamada bile hayvansal besinlerin temeli olan bitkileri uzun süre kontamine etmekte ve yağda çözünme özellikleri nedeniyle de vücut yağlarında birikme eğilimi göstermektedir. Hayvanlarda özellikle sindirim kanalı yolu ile olan pestisit kontaminasyonu, zayıflama halinde akut zehirlenmelere neden olabilmektedir. Klorlanmış hidrokarbonlu pestisitlerin neden olduğu akut zehirlenmelerde memelilerdeki ilk belirtiler irritabilite artışı sonucunda aktivitede artma, dokunma ve işitme duyusuna karşı aşırı duyarlılık şeklinde tarif edilebilir; daha sonra ise öğürme, salya artışı, diş gıcırdatma, kusma, zafiyet, ve felç ortaya çıkmaktadır. Ölüm genelde solunum yetmezliği ve merkezi sinir sistemi depresyonundan kaynaklanmaktadır. Kronik zehirlenmelerde de genel çizgiler bu tabloyu andırmakla beraber meydana gelen patolojik lezyonlar karaciğerde sentrolobuler nekroz ve karaciğer büyümesine neden olmaktadır.
2. Klorlanmış fenoksi asitler: Bu grup pestisitler herbisit özellikte olup yabani otlarla mücadelede kullanılır. Bu maddeler özellikle buğday ve mısır tarlalarındaki geniş yapraklı yabani otlar üzerine etkidir. Etkilerini; bu bitkilerin doğal büyüme hormonlarının yerine geçip bitkiyi aşırı büyütmeye ve enerjisini tüketmeye yönelik olarak gösterirler. Ancak yüksek dozlarda alınırsa hayvanlarda göz yaşarmasına yol açar. Bu maddelerin deriden emilimi çok azdır. Toprağın cinsine, sıcaklığına, havalanmasına ve nemine bağlı olarak topraktaki etkisi 1-4 hafta devam edebilir. Türevleri asitlerinden daha etkilidir. Teratojenik ve toksik olabilir. Bu maddeler üzerindeki çalışmalar devam etmektedir.
3. Organofosfatlar: Alkol, eter ve aromatik hidrokarbonlarda iyi çözünen organofosfatlı bileşikler, evlerde ve sebze bahçelerindeki haşerelere karşı kullanılmaktadır. Bu grup pestisitlerin büyük ölçüde kullanılmasındaki en büyük etken bazı böceklerin klorlu insektisitlere karşı direnç kazanmasıdır. Bunun yanında organofosforlu pestisitlerin doğal çevre koşullarında klorlu bileşiklere karşı daha kısa sürede yıkıma uğrayabiliyor olması, insan vücudunda birikim yapmaması, dolayısıyla kronik zehirlenmeye neden olmaması kullanım açısından üstünlük sağlamaktadır. Ancak organofosforlu pestisitlerin insanlar için klorlu organik bileşiklere kıyasla daha toksik olması kullanımında önemli bir dezavantajdır.
4. Karbamatlar: En yeni pestistlerden olan karbamatlar, karbamik asidin organik esterleri veya tuzlarıdır. İnsektisit, fungusit bazıları da mollusit olarak kullanılmaktadır. Dayanıklılık açısından organofosfatlara benzeyen karbamatlar, hızlı bir şekilde yıkıma uğrar, organizmada birikme özelliği göstermez. Toksik etkileri çok farklı olan karbamatların canlı vücudundaki etkisi organofosfatlardaki gibi astilkolinesterazı deaktive ederek olur. Karbamatlar ayrıca, hücre bölünmesini durdurarak büyümeyi engeller ve hedef canlının ölmesine neden olarak da etkisini gösterebilir.
5. Pretroitler: Modern insektisitler içerisinde en hızlı gelişen gruptur. Bu grup insektisitlerin en önemli özelliği az miktarda kullanılmalarına rağmen çok yüksek toksisiteye sahip olmalarıdır. Ayrıca hızlı düşürücü (knock-down) etkileri çok önemli bir avantaj oluşturmaktadır. Pyrethrum’un üretimi aşırı miktarda pahalı olmasına karşın, modern pretroidler organofosfat ve karbamatlarla karşılaştırıldıkları zaman, uygun fiyat ve düşük uygulama oranı ile daha avantajlı bir durum oluştururlar. Bu grup insektisitlerin kalıcılığı düşük ve toksisiteleri yüksektir. Diğer bir önemli özellikleri zararlı türleri kaçıran (repellent) etki göstermeleridir. Pek çok pretroid memelilere karşı düşük toksisite göstermektedir.
ETİKETLER: İnsektisitler için etken maddeler, pestisit etken maddeler, fungusit etken maddeler, insektisit etken maddeler, insektisitler için kullanılan hammaddeler, fungusit için kullanılan etken maddeler, tarımda fungusit ilaçları, tarımda insektisit ilaçları, tarımda herbisit ilaçları, ot ilacı nasıl yapılır, böcek ilaçları üretimi, bitki fungusitleri için formüller.
PROPER KİMYA
